Kiezen voor machteloosheid of invloed
Wat is jouw energielek?
Invloed en controle
Invloed en controle hebben, vinden we vaak prettig. Het geeft ons het gevoel dat we grip hebben, iets kunnen aanpassen en veranderen. Invloed hebben zorgt dat we problemen kunnen oplossen en een positieve draai kunnen geven.
Echter, zoals we in het plaatje kunnen zien, hebben we helaas niet overal invloed op. Er is een gebied van ‘geen betrokkenheid’. Deze cirkel van betrokkenheid van Stephen Covey start gewoonlijk niet met de binnenste ring: centrum van aandacht. Dat is extra toegevoegd voor nog meer genuanceerde inzichten.
Centrum van aandacht
Want daar waar onze aandacht is, zijn we bewuster, daar hebben we keuzevrijheid en invloed. De projecten die onze tijd en energie vergen tijdens werkzaamheden hebben onze aandacht (:cirkel van invloed). Daarnaast kennen we nog een subtielere vorm van aandacht (:het centrum van aandacht). Dit heeft een link met het enneagramtype waarin jij je herkent. Ik zal dit hieronder straks specificeren per type.
Om kort te gaan: het enneagram is een model met krachtige methode voor professionele ontwikkeling, waarbij het gaat om waar automatisch je aandacht is, naar je diepste drijfveren. Die drijfveren zijn lang niet zo bewust als dat je misschien zou denken. Het automatisme, je natuurlijke neiging is zo vanzelfsprekend dat het juist een blinde vlek kan zijn.
Zelfmanagement en zagen
Houd de zaag scherp
–Stephen Covey
Die zaag ben jij. Met een botte zaag kun je niet effectief of efficiënt zagen/werken. Je zaag scherp houden, betekent: door soms tijd te nemen om jezelf aan te scherpen, kun je de rest van de tijd veel effectiever zijn. Om een effectieve bijdrage te kunnen leveren, moet je de zaag in vier opzichten scherp houden.
- Lichamelijk: sporten, gezonde voeding, goed slapen, stressbeheersing.
- Spiritueel: trouw zijn aan je eigen waarden, toewijding aan je inspiratie en studie.
- Geestelijk: ontwikkeling, scholing, boeken lezen, plannen, schrijven.
- Sociaal-emotioneel: empathie, dienstbaarheid in relatie met je collega’s.
Dit is passend bij een definitie van zelfmanagement: eigen koers kiezen en weten te realiseren in en buiten de organisatie, rekening houdend met de eigen sterke en zwakke kanten, interesses, waarden en ambities. Uit deze definitie blijkt helder het verschil tussen wel of geen invloed hebben, respectievelijk de keuze tussen invloed of machteloosheid.
Of, zoals een deelnemer tijdens een training het onlangs zei: “waarom zou je jouw kostbare energie verliezen aan ‘klagen’ over gebieden waarop je geen invloed hebt?”. Ik was blij met deze uitspraak want het was de spijker op z’n kop: maak een bewuste keuze tussen wat wel of juist niet in je invloedssfeer ligt. Blijven klagen over zaken buiten je cirkel van betrokkenheid, brengen stress en werkdruk teweeg.
Mijn advies is: steek je energie in zaken waarop jij invloed hebt. Dat geeft energie en werkplezier.
Typespecifieke energielek vanuit je centrum van aandacht
Maar waar heb je nu werkelijk invloed op? Niet of nauwelijks op je werkuren, rol en functie binnen de organisatie. Niet die reorganisatie of disfunctionerende manager is jouw energielek. We zijn zelf onze grootste energielek… Sorry, ontwikkelen begint niet altijd leuk, maar op het (eind)resultaat heb je wel invloed.
Als je aandacht automatisch, reactief en onbewust is, vorm je een energielek.
Wanneer je bewust bent en kiest waar je aandacht is, en energie instopt train je zelfmanagement.
Je hebt wel invloed op waar jouw aandacht is, op je zelfmanagement. Je kunt je aandacht trainen door middel van de methode van aandachttraining. Ik was vroeger bijvoorbeeld vluchtig en chaotisch in mijn werk, terwijl ik me door training meer resultaatgerichtheid eigen maakte. Met het trainen van je aandacht, bereik je een veelzijdiger wijze van communiceren en werken. Aandachttraining start met een helder doel. Ieder enneagramtype kent eigen specifieke doelstellingen en uitdagingen. Ik belicht hier slechts enkele om het overzichtelijk te houden.
-
type 1 – aandacht gaat automatisch naar verbeteren, precisie, perfectie en correctheid
train je aandacht om in te zien dat gewoon goed, goed genoeg is en dat schaven tot perfectie niet altijd nodig is -
type 2 – aandacht gaat naar de behoefte en waardering van anderen
train je aandacht in leren kijken naar je eigen behoefte en persoonlijke grenzen: ‘nee’ zeggen tegen de ander, is ‘ja’ zeggen tegen jezelf! -
type 3 – aandacht gaat automatisch naar efficiëntie en doelgerichtheid
train je aandacht door ook te kijken naar gevoel en emotie van jezelf en anderen en even leren niets te doen -
type 4 – aandacht gaat van nature naar esthetiek, anders en gevoelig zijn
train je aandacht in het mooie en waardevolle zien in de dagelijkse, kleine dingen: ‘het zijn de kleine dingen die het hem doen’ -
type 5 – aandacht gaat vanzelf naar het verzamelen van cognitieve zaken en deze niet delen
train jezelf in ‘small talk’ en verbinding met collega’s, leg je focus van denken naar doen -
type 6 – aandacht gaat naar anticiperen, gedegen voorbereiding en incongruentie bij anderen
train jezelf in vertrouwen hebben, collega’s soms het voordeel van de twijfel geven -
type 7 – aandacht gaat naar flexibel en veelzijdig zijn, vrijheid en ruimte willen voelen
train jezelf in focus houden, duidelijk kiezen en (ook saaie, eentonige) zaken afronden en een commitment maken -
type 8 – aandacht gaat snel naar duidelijkheid, kracht en rechtvaardigheid
train jezelf in nuanceren van waarheden en je kwetsbare kant als kracht te zien -
type 9 – aandacht gaat van nature naar agenda en visie van anderen, naar nuanceringen
train jezelf in knopen doorhakken, kies ook als het plaatje nog niet helder is of andere mensen het anders zien dan jij.
Aandachttrainen zorgt voor veelzijdigheid
Het ‘train jezelf in’ hierboven, kun je zien als een uitnodiging om mee aan de slag te gaan. De doelstelling en uitdaging werkelijk realiseren, brengt evenwicht in je kwaliteiten. De kwaliteiten vanuit je persoonlijke type zijn eenzijdig. Vandaar dat het trainen in nieuw gedrag, aanvullend is op je al aanwezige professionele competenties. Zo word je een veelzijdige medewerker en teamlid.
Ik ben nieuwsgierig naar hoe jij je aandacht traint, hoe houd jij de zaag scherp? Als je jouw antwoord met me deelt in onderstaand commentaarveld, inspireer je anderen en realiseren we samen efficiënte communicatie voor meer werkplezier.
Om mijn dankbaarheid voor je input te tonen, stuur ik jou de
7-daagse challenge; Timemanagement
Met deze gratis challenge kun je zelf aan het werk. Aan de hand van zelfreflectievragen en oefeningen, ontwikkel je meer efficiëntie met als resultaat minder werkdruk en stress.
Bedankt voor je aandacht.
Op jouw professionele groei!